Veel voetballers prijzen zich gelukkig met één WK op hun palmares. Voor professor trainingsleer en prestatiesportbegeleiding Werner Helsen wordt de aankomende wereldbeker in Rusland al de vierde op zijn cv.

Zijn taak: scheidsrechters en spelers klaarstomen voor de grote afspraken. Hij ziet de kansen van de Rode Duivels rooskleurig in: "Ik denk dat we nog nooit zo'n mooie uitgangspositie hebben gehad om er een goed toernooi van te maken."

Als het gesprek al enkele vragen ver is, dwaalt onze blik even af naar de linkerborstzak van professor Helsen. Traditioneel de plek waar een scheidsrechter zijn gele kaart bewaart.

Bij de professor geen geel karton, maar een pen van de Europese voetbalbond UEFA met in hoofdletters 'RESPECT' erop. Het blijkt een sleutelwoord dat in het verloop van het interview nog meermaals zal opduiken.

Zijn respect, bijvoorbeeld, voor de inspanningen die scheidsrechters leveren om op het hoogste niveau te kunnen fluiten. En dat gevoel is wederzijds, want de beste refs van Europa zijn vol lof over de begeleiding van Helsen.

De afgelopen tien weken heeft hij Milorad Mazic klaargestoomd voor de finale van de Champions League. Na alweer een intensieve trainingssessie stuurt de Servische scheidsrechter een berichtje: "Coach, het was een fantastische training. Ik heb ongelofelijk afgezien, maar heb er ook ontzettend veel aan gehad."

VAR

Minder respectvol ging het eraan toe tijdens de laatste weken van onze vaderlandse competitie. De beslissingen van de videoref of VAR (Video Assistant Referee) lagen zowel op als naast het veld onder vuur.

"Ik ben de laatste weken enorm ontgoocheld en zelfs gefrustreerd geweest", vertelt Helsen, die het gebruik van de VAR in meer dan twintig competities onderzocht. "Ik zie wereldwijd hoe belangrijk de videoref is voor de verdere evolutie van het voetbal. En in eigen land wordt de VAR gewoon belachelijk gemaakt.

Het gevaar bestaat dat het kind met het badwater wordt weggegooid en dat zou zonde zijn, want ik denk dat dit nog steeds de beste manier is om de sport rechtvaardiger te maken."

Helsen geeft wel aan dat het systeem nog niet helemaal op punt staat. "Onze competitie is bijvoorbeeld één van de weinige die de videobeelden niet laat beoordelen door actieve scheidsrechters maar door anciens.

Die voormalige scheidsrechters zijn niet altijd meer op de hoogte van de nieuwe spelregels en beheersen het protocol van de VAR niet tot in de details.

Als de videoref niet weet wanneer hij wel en niet mag ingrijpen, dan brengt hij daarmee de scheidsrechter op het veld in de problemen. Coaching van deze VAR's is erg belangrijk en die is momenteel ontoereikend. Voor volgend seizoen hoop ik dat de videoref start met een propere lei, én ook met een aantal nieuwe mensen."

En dan is onze Jupiler Pro League nog maar klein bier vergeleken met de volgende uitdaging van de videoref: het WK voetbal in Rusland. In maart gaven de internationale spelregelcommissie IFAB en wereldvoetbalbond FIFA hun fiat voor de VAR in het profvoetbal.

Die beslissing was gebaseerd op onderzoek van de KU Leuven: Helsen en zijn team bestudeerden het gebruik van de videoref in bijna duizend wedstrijden die gespeeld werden in meer dan twintig landen. Daaruit bleek dat het aantal correcte beslissingen met behulp van de VAR stijgt van 93 naar bijna 99 procent.

U hebt dus vertrouwen in het debuut van de videoref op het WK?

Werner Helsen: "Absoluut! Uit de voorbereidende stages is gebleken dat de VAR's die aangesteld werden erg goed getraind zijn. Er werden alleen mensen geselecteerd die ervaring als videoref hebben in hun eigen competitie.

Ze hebben al veel wedstrijden op de teller en dat is belangrijk om snel en accuraat beslissingen te nemen onder tijdsdruk. In de stadions zal er ook duidelijk gecommuniceerd worden via de grote schermen. Zo weten de supporters meteen welke beslissing de videoref heeft genomen." 

Hoe ver kunnen de Rode Duivels raken op het WK?

Helsen: "Ik denk dat we nog nooit zo'n mooie uitgangspositie hebben gehad om er een goed toernooi van te maken. Alle omstandigheden zijn gunstig: de mix van jonge en meer ervaren spelers, hun conditiepeil, de tegenstanders in de groepsfase, zelfs de ligging van de speelsteden.

In de loop van het toernooi wordt de tegenstand natuurlijk zwaarder, maar de kwartfinale is met deze ploeg en deze omstandigheden toch het minimum. Een plaats in de halve finale is niet evident, maar wel een realistische doelstelling."

Nuchtere kijk

Elke voetbalminnende student zal het herkennen: hoe krijg je het WK ingepast in je drukke blok- en examenschema? Voor Werner Helsen is dat niet anders. "Ik heb al een aantal voorstellen gekregen om een wedstrijd bij te wonen, maar ik moet nog bekijken wat er combineerbaar is met de examens. Daar kan ik niet omheen." KUL - Foto © KU Leuven - Rob Stevens / Photo News Rode Duivels.